Ulftseweg 7
Silvolde
1908 woonde hier Betting
Leo Jansen: herstel en verkoop van fietsen en elektra (1931 – 1962)
auteur: Robbie Wolters
Leonardus Theodorus Willebrordus (Leo) Jansen werd geboren op 6 november 1891 aan de Rozengaardseweg in Doetinchem. Zijn ouders hadden een stukadoorsbedrijf. Omdat er in de Achterhoek nauwelijks werk was, verhuisde het gezin begin 20ste eeuw van Doetinchem naar Bocholt.
Leo leerde het vak van rijwielhersteller oftewel fietsenmaker in zijn diensttijd die hij vervulde bij het regiment Huzaren van Boreel, een cavalerie-eenheid van de Koninklijke Landmacht. Het paard was hét vervoermiddel, maar omstreeks de Eerste Wereldoorlog werd het steeds meer vervangen door het rijwiel.
Na zijn diensttijd ging Leo terug naar Bocholt. Zijn ouders waren overleden. Zijn vier broers woonden op zichzelf en Leo ging in de kost bij de moeder van zijn toekomstige vrouw.
Hij trouwde in 1921 met Katharina Wilhelmina Hofstede, roepnaam Käthe. Aan de Karlstrasse 37 begon hij een bedrijf voor de verkoop en reparatie van fietsen. Het gezin kreeg vier kinderen: Sophie, Louise (Loes), Bruno en Annie. De familie was zeer muzikaal. Vader Leo speelde viool en zong regelmatig samen met zijn Käthe. Sophie en Loes speelden gitaar, Bruno ukelele en Annie piano.
1934 was voor het gezin een onaangenaam jaar. Er was brand in de werkplaats. Bovendien werd het gezin beschuldigd van ‘Deutschfeindlichkeit’. Het één zou met het ander te maken hebben gehad. In 1933 was Hitler rijkskanselier geworden. De stemming tegenover buitenlanders werd er niet beter op. Bruno werd geweigerd op het gymnasium en de kinderen werden gedwongen op school de Hitlergroet te brengen. De Duitsers zagen liever Duitse producten dan buitenlandse import producten, de Hollandse fietsen van het gezin werden als pesterij dan ook geregeld afgepakt. Leo moest vervolgens naar het politiebureau om de fietsen terug te vragen. Hij werkte rond die tijd al doordeweeks in Silvolde. Een verhuizing lag voor de hand.
Silvolde
En zo geschiedde. In Silvolde huurde het gezin een deel van het pand van groenteboer Gerardus Petrus Paulus Mulder aan de Ulftseweg 19, tussen Michelbrink en kruidenier Thé Colenbrander.
Hier werd het rijwielherstelbedrijf voortgezet. Fietsen van de merken Juncker en Simplex werden verkocht evenals elektra.
De foto is achter in de tuin van Ulftseweg 7 gemaakt.
De jongensschool op de achtergrond.
In 1941 verhuisde de familie naar Ulftseweg 7 en betrok daar de helft van een dubbel woonhuis van Salemink. In de andere helft woonde de familie Betting, kleermakers van beroep. Het bedrijf van Leo Jansen kreeg zo meer armslag, want achter het pand was een ruime werkplaats. Er werden nu ook elektrische installaties aangelegd. Fietsbanden kocht Leo rechtstreeks bij Vredestein. Daarvoor fietste hij of Käthe naar Doetinchem. Voor andere fietsonderdelen ging Käthe met de bus naar de groothandel in Arnhem. Dat was nog een flinke wandeling vanaf het busstation naar de groothandel. De eerste knecht in het bedrijf van Leo Jansen was Boelie Romp uit Gendringen. Eind jaren veertig vertrok hij naar Indonesië. Karel Roordink uit Keijenborg was zijn opvolger.
Op zaterdag 15 september 1951, daags voor de kermis, brak ook hier brand uit. Oorzaak was een defect in een petroleumstel in de badkamer. Brandweer, gezinsleden en buren redden een deel van de inboedel en de voorraad, die werd opgeslagen aan de overkant van de weg bij smid Somsen. Volgens de verhalen bracht Leo allereerst zijn viool in veiligheid. De schade had ongetwijfeld beperkt kunnen worden als de Silvoldse brandweer niet over zulk ondeugdelijk en verouderd materiaal had beschikt. Fons ten Have, lid van de brandweer, vertelde dat de bluswerkzaamheden moeizaam verliepen, omdat de meeste slangen lekten en de spuitinstallatie defect was.
Na de brand verbleven vader en moeder Jansen en dochters Sophie en Loes tijdelijk bij de buren de familie Henk en Miep Verheijen. Annie kwam terecht bij het gezin van postbode Mulder in de Schoolstraat, de ouders van Wilma, Bruno’s toekomstige echtgenote. Jansen kocht het pand met brandschade en herstelde het met hulp van aannemer Hofstad van de Berkenlaan.
In 1962 kwam een einde aan de werkzaamheden en het bedrijf. De familie Jansen verkocht hun pand aan J.J. (Jan) van den Burg, afkomstig uit Den Haag, en verhuisde naar een woning aan de Laan van Schuylenburch 7, waar Leo ging tuinieren in de moestuin. Dochter Annie woont er nog met haar man Frans Pastoors.
Leo Jansen overleed op 1 oktober 1979 in Silvolde. ‘Hij was een man met een groot geloof en een onwrikbaar vertrouwen’, lezen we op het bidprentje.
Verhalen
Leo Jansen was penningmeester van het Silvolds Zakencentrum. Hij was bevriend met Bertus Regelink en dokter Ris. Hij legde graag een kaartje: rikken, tikken, solokaarten en hartenjagen. Hij kaartte vaak op zondagavond in een kaartgroep met de heren Betting en Belterman. Op een keer werd er onder het kaarten aan de winkeldeur gebeld door een jongeman. Hij wilde op de fiets in het donker naar Lichtenvoorde, maar het licht was defect. Leo zette er een nieuw lampje in en de kosten waren 25 cent. De jongen had geen geld bij zich en zou het een keer komen brengen.
In de oorlogsjaren deed één van de dochters vaak de winkelverkoop. Dochter Loes kreeg in de winkel regelmatig bezoek van Jan Weykamp, die een oogje op haar had. Op een dag trof deze Jan bij zijn winkelbezoek niet Loes aan, maar vader Leo. Hij wist zo vlug niets anders te verzinnen dan om een fietspomp te vragen. “Dat doe ik wel even”, zei Leo en wilde de banden oppompen. Buiten aangekomen bleek de fiets van houten hoepels voorzien vanwege de schaarste aan banden. Na de oorlog emigreerde Jan Weykamp naar Canada.
Een klant wilde een fiets bij Leo kopen. In die tijd werden de handvatten niet vastgezet, omdat de klant uit verschillende modellen kon kiezen. Bij het achterwiel zat een pin waarop je een voet zette. Je stepte om gang te maken, door aan het stuur te trekken hees je jezelf in het zadel. Er was niet verteld dat de handvatten los zaten en de klant maakte een fikse buiteling. Of de aankoop nog is doorgegaan is onbekend.
Dit artikel is mede gebaseerd op een gesprek met Sophie en Annie Jansen, dochters van Leo Jansen, op 4 december 2017.
23-07-2018