04 Zondagschool

In Silvolde is de zondagschool op twee plaatsen geweest.

Bernard Dorrestijn vertelt erover in Wat ons bindt, het blad van de Protestante Gemeente in Silvolde, de uitgave van december 2020.

 

 

Bernard Dorrestijn vertelt er nog eens over in Wat ons bindt, het blad van de Protestante Gemeente in Silvolde, de uitgave van april 2022

De Zondagsschool omstreeks 1910-1930 Elke zondagmiddag kwamen heel wat Silvoldse kinderen naar ’t Kapelletje in ’t Bos gelopen en werden daar dan door Beernink en Mientjen en enkele anderen verwelkomd. Helaas beschikken we niet over een verslagje van zo’n middagje Silvoldse Zondagsschool, maar het is wel zeker dat de leiding op die middagen steeds haar uiterste best heeft gedaan om de Bijbelverhalen zo dicht mogelijk bij de kinderharten te brengen. Met name van de heer Beernink is zijn levendige verteltrant nog bekend, zowel op de Zondagsschool als op de Jongeliedenvereniging. Maar ook de dames Rougoor en Skene en de heren Slöetjes en Lieftink mogen genoemd worden. Van geen van hen is ‘t beginjaar als zondagsschoolonderwijzer(es) bekend, maar meestal wel het eindjaar. Grada Johanna Rougoor (1876) is een dochter van het echtpaar Gerhard Rougoor en Johanna te Pas te Westendorp. Ze gaf haar beste krachten aan de Zondagsschool tot het jaar van haar huwelijk en vertrek naar Heerde (1909). Geertruida Johanna Skene is een dochter van de Terborgse schoenmaker Gerhard Johan Skene en Berendina Wilhelmina Wennink. Ze vertrok in 1925 naar Dordrecht. Later woonde ze met haar man, dominee Linthout, in Apeldoorn. Derk Gerrit Jan Slöetjes (1889-1976)  is een zoon van de bekende Engelbart Slöetjes op de boerderij Leijen in de Silvoldse Buurt, welke laatstgenoemde in 1951 zijn 100ste verjaardag mocht vieren. Derk Slöetjes trouwde op 1 december 1927 met Antje Slöetjes van de boerderij Erinkveld te Westendorp, waarna ze als man en vrouw naar hun ontginningsboerderij in ’t Wolfersveen, Halle-Zelhem, verhuisden, en Derk zich gedwongen zag zijn medewerking aan de Silvoldse Zondagsschool te beëindigen.
Hendrik Willem Lieftink (1869-1946) van ’t Vörentje (Voorbroek) is bijna zijn hele leven bij de Silvoldse Zondagsschool betrokken geweest. ’t Valt namelijk te veronderstellen dat hij reeds als kind zijn ‘­ sabbatsreizen’ naar ’t Kapelletje in ’t Bos aanving en deze zeker tot circa 1940 heeft voortgezet, vanaf ongeveer 1890 tot 1940 als betrokken onderwijzer van de Zondagsschool! Van hem is zijn  bewogen en rustige verteltrant nog bekend, zij het soms iets te zacht… Vanaf zijn huwelijk met Hendrika Berendina Klennibbelink woonde hij op de boerderij Harbers aan de Munstermanweg. Voor mijn moeder was hij: ‘Hendrik-oom van Harbers ’, terwijl ze haar andere oom als ‘Hendrik-oom van ’t Vörentje’ betitelde.

Bernard Dorrestijn vertelt in het nummer  van juni 2022 in wat ons bindt:

Afscheid van Mientjen en Lammert In 1865 startte de heer Hoijtink in het huis van boswachter Kastein de Silvoldse Zondagsschool. De kleine Wilhelmina Christina was ongeveer vijf jaar. En vanaf dat vroege moment zou ze haar hele verdere leven met diezelfde Zondagsschool verweven blijven. Eerst al bij haar thuis en vervolgens als medewerkster en tevens als dienstbode/huishoudster van de heer Hoijtink in 't Kapelletje in 't Bos. En daar draaide ze dan mee met de Zondagsschool, Jongeliedenvereniging, Zangvereniging, Naaivereniging, Metworstenactie enz. Dit alles vanaf 1909 samen met haar trouwe echtgenoot en nieuwe Zondagsschoolleider Lammert Hendrikus Beernink uit Sinderen-Varsseveld. Dat alles hield maar liefst 17 jaar stand, maar op 28 februari 1926 overleed Wilhelmina Christina Beernink-Kastein in haar geliefde Kapelletje in 't Bos. Diep betreurd door Lammert en de vele vriendinnen en vrienden werd ze enkele dagen daarna vanuit ‘t Kapelletje naar haar laatste rustplaats op de Hervormde Begraafplaats gedragen. Daar rijst thans nog onder de bruine beuk haar verticale grafsteen met o.a. een tekst uit de Hebreeënbrief, hoog op. Lammert Hendrikus Beernink bleef alleen over, maar zette het geheel van taken op de beproefde wijze voort, daarbij trouw bijgestaan door o.a. boer Hendrik Willem Lieftink van Harbers en de heer Johan Helmink te Silvolde. Na acht jaar, op 28 februari 1934, draagt Lammert Hendrikus Beernink de leiding van de Silvoldse Zondagsschool met een officiële verklaring over aan de genoemde heer Johan Herman Helmink. De heer Beernink blijft nog in 't Kapelletje wonen, maar tenslotte verhuist hij naar z'n familie te Varsseveld, alwaar hij op 17 maart 1935 het tijdelijke met het eeuwige verwisselt. De gelovigen, hun werken volgen hen na! 't Kapelletje in 't Bos staat er dan even leeg en verlaten bij ..., waarop rentmeester Welling er goed aan denkt te doen het maar gauw met de grond gelijk te maken. Maar gelukkig zijn we nog in het bezit van een aantal foto's en tekeningen en de maquette van de heer Ben Vriezen van de Bontebrug! De heer Johan Helmink verhuisde de Zondagsschool naar het juist gereed gekomen Jeugdgebouw bij de Hervormde kerk! Bernard Dorrestijn

 

 

 

 

 

 

 

Beernink en Mientjen Het overlijden van de Evangelist Hendrik Hoijtink in 1904 markeerde weliswaar een tijdperk, maar het betekende niet het einde van het Evangelisatie- en Zondagsschoolwerk te Silvolde. Het was namelijk de stoelendraaier Lammert Hendrikus Beernink (Toldijk-Sinderen, thans Natuurlijk Buiten), die toen (of al enige jaren voordien) het Zondags schoolwerk te Silvolde voortzette. Hoogstwaarschijnlijk behoorde de heer Beernink al een aantal jaren tot de vaste medewerkers van de heer Hoijtink en heeft deze zelf nog de heer Beernink verzocht om hem als zondagsschoolleider te Silvolde op te volgen. Maar hoe dat precies in zijn werk is gegaan is nergens beschreven. Want er bestond niet zoiets als een Vereniging tot Instandhouding van het Evangelisatie- en Zondagsschoolwerk te Silvolde. De inmiddels bejaarde ds. Van Dijk te Doetinchem zal het Evangelisatiewerk te Silvolde zeker nog wel met belangstelling gevolgd hebben, maar zal vast niet meer als bestuurder opgetreden zijn. Maar hoe het ook zij, het in 1865 begonnen werk ging door! Het Evangelisatiewerk te Silvolde en de Confessionele Vereniging (onderdeel van de Ned. Herv. Kerk en de Chr. Geref. Kerk Keurhorst te Varsseveld) onderhielden altijd al een vrij intensief contact met elkaar. De heer Hoijtink trad geregeld als spreker voor de eerste op, en de evangelist Jellesma van de Confessionele Vereniging sprak zo nu in het Kappelletje in het Bos te Silvolde. Het valt te veronderstellen dat Lammert Beernink zich ook in die kringen bewoog, en in dat geval is het dan ook helemaal niet zo bijzonder dat hij op een goed moment medewerker en leider van het zondagsschoolwerk te Silvolde is geworden. Lammert Hendrikus Beernink maakte dus vele malen in de week (en zeker op de eerste dag van de week) de gang van Sinderen naar Silvolde en weer teug. Dat was op zich wel te doen, maar er was nog wat anders: sinds het overlijden van de heer Hoijtink woonde de huishoudster Willemina Christina (Mientjen) Kastein namelijk moederziel alleen in het grote huis in ‘t Kraaienbos… Er was dan weliswaar geen Vereniging tot Instandhouding van het Evangelisatie- en Zondagsschoolwerk te Silvolde, er bestond echter wel een zeer hechte vriendenkring van het Evangelisatie- en Zondagsschoolwerk te Silvolde en omstreken. Welnu, die vriendenkring zei op enig moment tegen vriend Beernink: ‘Lammert, i-j mot maor met Mientjen trouwen, dat is joh niks gedaon dat Mientjen daor helemaol alleen in ’t Bos woont. En a’j met Mientjen trouwt hoef i-j ook niet altied weer naor Sillevold te lopen!’ Maar Lammert zei: ‘Daor vuul ik niet zo veur, ik bun feitelek un Varsseveldsen, en dat wo’k eigenlek wel blieven!’ 9 Hoe het ook zij: op 7 mei 1909 geven Lammert Hendrikus Beernink en Willemina Christina Kastein elkaar op het gemeentehuis te Varsseveld het definitieve jawoord! Waarna de stoelenmaker uit Sinderen bij Mientjen in ’t Kappelletje in ’t Kraaienbos te Silvolde komt wonen! Maar ze werd nooit Mevrouw Beernink, ze bleef altijd gewoon Mientjen! Men zie de mooie foto boven dit artikel van het echtpaar Beernink-Mientjen in de lommerrijke omgeving van ’t Kapelletje in ’t Bos, met rechts de Marktstraat-Silvolde.

Bernard Dorrestijn
Bron: Wat ons bindt Februari 2022

Beernink en Mientjen op de foto:

Lammert Hendrikus Beernink en Willemina Christina Kastein werden dus op 9 mei 1909 man en vrouw, waarna de bruidegom dan ook echt bij Mientjen in ’t Kapelletje in ’t Bos kwam wonen; hij is dan 58 jaar en zij 49. Misschien is bovenstaande foto wel hun trouwfoto! Mientjen Kastein gaf haar hele leven haar beste krachten aan de Zondagsschool, Naaivereniging enz. En Lammert Beernink was al vele jaren bij de Silvoldse Zondagsschool betrokken, evenals de heren Hendrik Lieftink en Derk Sloetjes en de onderwijzeressen Grada Johanna Rougoor  en Geertruida Johanna Skene. En dat was ook geen overbodige luxe, want door de jaren heen functioneerden er veelal minimaal twee klasjes van ongeveer 30 kinderen die elke zondag een plekje veroverden op een van de Schuijlenburgbankjes in een van de vertrekken van ’t Kapelletje in ’t Bos. Het initiatief van dominee van Dijk uit het jaar 1865 vond nog onverminderd voortgang! De heer Lammert Beernink beoefende het vak van stoelenmaker en bracht z’n gereedschap bij zijn verhuizing naar ’t Kapelletje in ‘t Bos over naar het vertrek rechts achter in het gebouw. Daar fabriceerde hij de een na de andere keukenstoel en voorzag ze van een zitting van gedroogde biezen. De zolder boven de werkplaats richtte hij als 13 opslagruimte in. Op een goede dag diende de heer Gerrit Vriezen van Bontebrug zich als koper aan, waarop Lammert zich naar boven begaf en een paar stoelen naar beneden liet vallen, en wel...op één poot!. De stoelen overleefden het glansrijk! Vakmanschap is meesterschap! Het huwelijk van Lammert met Mientjen en zijn komst naar ’t Kapelletje en zijn stoelenverkoop heeft voor ‘de Vrienden der Zondagsschool’ vast een flinke verlichting betekend, met name o.a. wat betreft de bekostiging van de huishouding van hun aller Mientjen Kastein.

Bernard Dorrestijn
Bron : Wat ons bindt  Maart 2022
 

 

De Zondagsschool omstreeks 1910-1930 Elke zondagmiddag kwamen heel wat Silvoldse kinderen naar ’t Kapelletje in ’t Bos gelopen en werden daar dan door Beernink en Mientjen en enkele anderen verwelkomd.Helaas beschikken we niet over een verslagje van zo’n middagje Silvoldse Zondagsschool, maar het is wel zeker dat de leiding op die middagen steeds haar uiterste best heeft gedaan om de Bijbelverhalen zo dicht mogelijk bij de kinderharten te brengen. Met name van de heer Beernink is zijn levendige verteltrant nog bekend, zowel op de Zondagsschool als op de Jongeliedenvereniging. Maar ook de dames Rougoor en Skene en de heren Slöetjes en Lieftink mogen genoemd worden. Van geen van hen is ‘t beginjaar als zondagsschoolonderwijzer(es) bekend, maar meestal wel het eindjaar. Grada Johanna Rougoor (1876) is een dochter van het echtpaar Gerhard Rougoor en Johanna te Pas te Westendorp. Ze gaf haar beste krachten aan de Zondagsschool tot het jaar van haar huwelijk en vertrek naar Heerde (1909). Geertruida Johanna Skene is een dochter van de Terborgse schoenmaker Gerhard Johan Skene en Berendina Wilhelmina Wennink. Ze vertrok in 1925 naar Dordrecht. Later woonde ze met haar man, dominee Linthout, in Apeldoorn. Derk Gerrit Jan Slöetjes (1889-1976)  is een zoon van de bekende Engelbart Slöetjes op de boerderij Leijen in de Silvoldse Buurt, welke laatstgenoemde in 1951 zijn 100ste verjaardag mocht vieren. Derk Slöetjes trouwde op 1 december 1927 met Antje Slöetjes van de boerderij Erinkveld te Westendorp, waarna ze als man en vrouw naar hun ontginningsboerderij in ’t Wolfersveen, Halle-Zelhem, verhuisden, en Derk zich gedwongen zag zijn medewerking aan de Silvoldse Zondagsschool te beëindigen.
Hendrik Willem Lieftink (1869-1946) van ’t Vörentje (Voorbroek) is bijna zijn hele leven bij de Silvoldse Zondagsschool betrokken geweest. ’t Valt namelijk te veronderstellen dat hij reeds als kind zijn ‘­ sabbatsreizen’ naar ’t Kapelletje in ’t Bos aanving en deze zeker tot circa 1940 heeft voortgezet, vanaf ongeveer 1890 tot 1940 als betrokken onderwijzer van de Zondagsschool! Van hem is zijn  bewogen en rustige verteltrant nog bekend, zij het soms iets te zacht… Vanaf zijn huwelijk met Hendrika Berendina Klennibbelink woonde hij op de boerderij Harbers aan de Munstermanweg. Voor mijn moeder was hij: ‘Hendrik-oom van Harbers ’, terwijl ze haar andere oom als ‘Hendrik-oom van ’t Vörentje’ betitelde.
Bernard Dorrestijn
Bron: Wat ons bindt, het blad van de Protestante Gemeente in Silvolde, april 2022